Links en documenten

Naast het creëren van omstandigheden waarin initiatieven kunnen ontstaan is het ook goed aandacht te hebben voor het ondersteunen van bestaande initiatieven. Als gemeente kunt u omstandigheden en randvoorwaarden creëren waardoor het nemen van initiatief makkelijker wordt. Een andere houding, een maatregel of juist het niet nemen van een maatregel laten ruimte aan buurtinitiatieven. Hieronder staan handige links en nuttige documenten voor gemeenten, gerangschikt naar onderwerp.

(Meer)waarde van groen

Groen = beweegvriendelijk. Onderzoek toont het belang van groen voor een ‘Beweegvriendelijke leefomgeving’ aan.
Groen aan de buurt & betrokkenheid. Een onderzoek naar de impact van Groen aan de Buurt op de betrokkenheid van deelnemers bij hun natuurlijke leefomgeving, 2018, PDF)
Hoe groen goed doet. Groen Dichterbij, het landelijke platform voor groene buurtprojecten, laat zien wat de maatschappelijke effecten zijn van deze initiatieven.
Groen Loont: Over maatschappelijke en economische baten van stedelijk groen.
Een goed klimaat voor burgerinitiatieven: Ervaringen van drie jaar Groen Dichterbij.
Nederlandse biodiversiteit en het belang van het stedelijk gebied: Onderzoek over het belang van stedelijk groen voor de Nederlandse biodiversiteit.
Waarom worden we gezonder van samenleven met de gierzwaluw?: College van ecoloog Robbert Snep over het belang van natuur in stedelijk gebied.
7 redenen om te investeren in een groene stad: denk aan minder wateroverlast, hittebestrijding en biodiversiteit.

Samenspel Overheid en bewonersinitiatief

De betekenis van groene self-governance. Analyse van verschillende vormen van dynamiek in de praktijk. De rollen van overheden en burgerinitiatieven voor natuur en landschap liggen niet vast. Het blijft zoeken naar de juiste balans tussen het geven van ruimte en het nemen van bestuurlijke verantwoordelijkheid en de afweging van publieke belangen. Dat blijkt uit deze studie van Wageningen University & Research.
Help, een burgerinitiatief. Wijkmakelaar, initiatievenloketten, oproepen, prijsvragen, wijkbudget – er zijn veel verschillend instrumenten voor het omgaan met initiatieven. Welke moet je als gemeente kiezen? Deze waaier geeft een goed overzicht van de mogelijk instrumenten en ook verschillende voorbeelden.
Groene burgerinitiatieven en de rol van overheden. Een korte animatie (zie hieronder) gemaakt door Wageningen UR over hoe overheden en bewoner kunnen samenwerken in het natuurbeleid.
Meervoudige democratie: meer ruimte voor burgerinitiatieven in natuur – brochure door Alterra Wageningen. Deze brochure geeft inzichten, antwoorden en handvatten over hoe de representatieve democratie meer ruimte kan bieden aan burgerinitiatieven en hoe ze elkaar kunnen aanvullen. Met een focus op het natuurbeleid. Ook de verschillende rollen die een overheid kan vervullen worden belicht. Interessant zijn ook de aanbevelingen voor overheden.
Leernetwerk samenspel burgerinitiatieven en overheden. Hoe kunnen overheden ruimte geven aan en samenwerken met burgerinitiatieven in natuur?

Verantwoordelijkheid

Regel die burgerinitiatieven. Over hoe gemeenten omgaan met het onderwerp aansprakelijkheid in relatie tot maatschappelijke initiatieven in de openbare ruimte. En er wordt ingegaan op de juridische wereld rond aansprakelijkheid, risico’s om aansprakelijk gesteld te worden, schade en verzekeren. Tevens bevat het aanbevelingen hoe het anders of beter kan en zo meer ruimte komt voor maatschappelijk initiatief.
Loslaten in vertrouwen, rapport van Raad voor openbaar bestuur (2012, PDF). Naar een nieuwe verhouding tussen overheid, markt én samenleving.

Voorbeelden

Zelf tuinieren in de Kersentuin, artikel in Binnenlands Bestuur over dit initiatief in Utrecht
Groenvisie Amersfoort, gemaakt i.s.m. lokale partijen (PDF)
Handboek voor de Watervriendelijke tuin, gemaakt door de tuinbranche.